دکتر علی امیراحمدی

تغییرات رژیم غذایی در ماه‎های دوم و سوم بعد از جراحی لاغری

بعد از حدود یک ماه تحمل خوردن غذاها و مایعات صاف شده، می‌توانید در ماه دوم غذاهای نرم و میکس شده مصرف کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای پوره کردن غذاهای خود بیشتر به سراغ شیر، آبمیوه‌های بدون قند و آب گوشت بروید تا ویتامین و مواد مغذی (به‌خصوص پروتئین) بیشتری به بدن شما برسد. سعی کنید در ماه دوم و سوم نیز مانند ماه اول، با کوتاه کردن فاصله بین وعده‌های غذایی (4 تا 6 وعده در روز) حجم آن‎ها را کم کنید. هر وعده غذایی باید حاوی یک سوم تا نیم فنجان غذای پخته و پوره شده حاوی مواد غذایی مانند گوشت یا مرغ بدون چربی، تخم مرغ، پنیر، غلات پخته یا خشک و آسیاب شده، برنج، میوه تازه کنسرو شده یا نرم بدون دانه و پوست و سبزیجات پخته شده بدون پوست باشد. از دیگر نکات لازم در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بین وعده‌های غذایی مایعات بنوشید. برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، باید حداقل 8 فنجان (1.9 لیتر) مایعات در روز بنوشید. مصرف کافئین که می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود را محدود کنید

آهسته بخورید و بنوشید. برای پیشگیری از بروز سندرم دامپینگ، سعی کنید در طی 30 تا 60 دقیقه وعده غذایی یا یک فنجان مایعات خود را میل کنید. از خوردن مایعات 30 دقیقه قبل و بعد از هر وعده غذایی پرهیز کنید.

روی غذاهای سرشار از پروتئین تمرکز کنید. سعی کنید با توجه به اینکه حجم غذایی شما کاهش یافته است، برای حفظ توده عضلانی خود مواد غذایی پروتئینی مانند گوشت را بیشتر در رژیم غذایی خود بگنجانید.

از خوردن نوشیدنی‌ها و غذاهایی که سرشار از چربی و قند هستند خودداری کنید. زیرا به سرعت از سیستم گوارش شما عبور می‌کنند و احتمال بروز سندرم دامپینگ را افزایش می‌دهند. این سندرم باعث ایجاد حالت تهوع، استفراغ، گیجی، تعریق و اسهال می‌شود. از طرفی غذاهای چرب معمولا خطر بروز سنگ صفرا (یک عارضه شایع که معمولا در 50% بیماران بعد از جراحی لاغری رخ می‌دهد) را افزایش می‌دهد. میزان چربی و کربوهیدرات هر وعده شما باید در حدود 5 درصد یا کمتر باشد.

از مصرف الکل خودداری کنید.

مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی توصیه شده را مصرف کنید. بدن شما بعد از جراحی لاغری و کوچک شده حجم معده، دیگر قادر به جذب مواد مغذی کافی از غذاها نیست. به‌همین‌دلیل، احتمالا باید تا آخر عمر هر روز یک مکمل مولتی‌ویتامین مصرف کنید.

درصورتی‌که بتوانید اصول ذکر شده را به‌درستی رعایت کنید، پس از ماه سوم دیگر نگرانی وجود ندارد و می‌توانید به یک رژیم غذایی معمول و متعادل برگردید و در عین حال از کاهش وزن 2.5 تا 5 کیلو در هفته لذت ببرید. به‌حدی برهه 1 تا 3 ماه اول بعد از جراحی لاغری حساس است که با رعایت مراقبت‌های تغذیه‌ای و فعالیت بدنی لازم، 20? کاهش وزن اضافی و در غیر این صورت خطر بروز استپ وزنی وجود دارد.

لزوم فعالیت بدنی در ماه‌های دوم و سوم بعد از جراحی لاغری

شما باید بعد از جراحی لاغری، به‌محض بازگشت به خانه هر روز چند دقیقه راه بروید. تجربه نشان داده است که اکثر بیماران می‌توانند حدود شش هفته بعد از انجام انواع جراحی لاغری تمریناتی مانند دوچرخه‌سواری، شنا و پیاده‌روی سریع را برای تسریع روند کاهش وزن انجام دهند. بنابراین در ماه دوم و سوم می‌توانید تحت نظر پزشک، علاوه‌بر پیاده‌روی تمرینات ورزشی خود نیز را شروع کنید.

مراقبت‌های سلامتی لازم برای ماه‌های دوم و سوم بعد از جراحی لاغری

جراحی لاغری مانند دیگر انواع جراحی با عوارض خاصی همراه است. از عوارض بلندمدت آن که معمولا در ماه دوم به بعد خود را نشان می‌دهند می‌توان به کمبودهای تغذیه‌ای، رفلاکس اسید معده به مری، ورم معده، بروز آبسه، فتق در محل برش، چسبندگی شکمی و غیره اشاره کرد. بنابراین در صورت بروز هرگونه علائم غیر عادی مثل مشکل در بلعیدن، حالت تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب، رنگ‌پریدگی پوست، خستگی، سرگیجه، یبوست و خونریزی بیش‌ازحد در دوران قاعدگی حتما به پزشک اطلاع دهید.

سخن آخر

با توجه به اینکه بعد از انجام انواع جراحی لاغری حجم معده شما کوچکتر می‌شود، باید برای پیشگیری از کشیده شدن بافت معده حین هضم غذا و ترمیم سریع‌تر آن، رژیم غذایی خود را در سه ماهه اول تغییر دهید و بیشتر به سراغ مایعات و غذاهای میکس شده و نرم بروید. بدین‌شکل به‌مرور به خوردن وعده‌های غذایی کوچک برای یک معده کوچک عادت می‌کنید و درصد موفقیت شما برای لاغری سریع افزایش می‌یابد. در غیر این صورت باید منتظر بروز یا تشدید عوارض جانبی جراحی لاغری باشید. از اهمیت فعالیت بدنی روزانه غافل نشوید چراکه علاوه‌بر کاهش وزن به هضم راحت‌تر غذا کمک می‌کند. یادتان باشد که درصد زیادی از موفقیت روند لاغری با جراحی، به نوع مراقبت‌های شما بستگی دارد.

تغییرات رژیم غذایی در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

رژیم غذایی در 30 روز اول بیشتر شامل دریافت پروتئین کافی برای حفظ توده عضلانی، هیدراته نگه داشتن بدن و استفاده از مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی است. به‌همین‌دلیل لازم است تا شما در طی 2 تا 3 هفته اول فقط با مایعات و غذاهای آبکی صاف شده مثل سوپ صاف شده، معده خود را پر کنید. با توجه به اینکه معده شما در اثر انواع جراحی لاغری (عمل بای پس معده، عمل اسلیو معده و حلقه‌گذاری معده) حجم کوچکتری پیدا کرده است، توصیه می‌کنیم حجم و فاصله بین وعده های غذایی خود را کوتاه کنید و روزانه 6 تا 8 فنجان مایعات (هر بار 30 تا 60 میلی‌لیتر) بنوشید تا دچار کم‌آبی نشوید. از طرفی رعایت این نوع رژیم غذایی کمک می‌کند تا بتوانید طی 6 هفته معده خود را آماده کنید تا به یک رژیم سالم و متعادل برگردد و به مرور با 2 تا 5 کیلوگرم کاهش وزن در هفته مواجه شوید. در طی دو ماه اول، بیشتر افراد به طور متوسط ??20? کاهش وزن اضافی دارند.

لزوم فعالیت بدنی در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

برای لاغری سریع بعد از جراحی لاغری، شما باید علاوه‌بر رعایت رژیم غذایی سالم به طور منظم ورزش کنید. به‌همین‌دلیل پزشک معمولا به شما یک برنامه تمرینی می‌دهد تا به تدریج بعد از دوره نقاهت آن‌ها را انجام دهید. این تمرینات اکثرا از نوع پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، باغبانی یا انجام کارهای خانه و شنا کردن هستند تا با افزایش ضربان قلب به کالری‌سوزی کمک کنند. در نهایت این شما هستید که باید نوع ورزش منظم خود را از میان این گزینه‌ها انتخاب کنید تا به واسطه علاقه به آن بیشتر پایبند باشید.

داروهای مصرفی برای یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

اصولا جراحی لاغری، نحوه مصرف داروهای مورد نیاز و نحوه جذب برخی داروها در بدن شما را نیز تغییر می‌دهد. به‌همین‌دلیل معمولا داروهای آهسته‌رهش یا روکش‌دار ممکن است بعد از جراحی اثری مشابه قبل روی بدن شما نداشته باشند. باید در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی مصرف کنید. همچنین باید از مصرف آسپرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) خودداری کنید مگر اینکه پزشک خلاف این مورد را در صورت وجود بیماری‌های قلبی و عروقی تشخیص دهد. پزشک معمولاً برای چند ماه اول پس از جراحی لاغری مصرف یک نوع از داروهای مسدودکننده اسید معده را تجویز می‌کند. در کنار آن احتمال تجویز داروی اورسودیول (ursodiol) برای پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا نیز وجود دارد. این مشکل یک عارضه شایع است که در 50? بیماران بعد از جراحی لاغری رخ می‌دهد. ازآنجایی‌که جراحی لاغری در بهبود بیماری‌های مرتبط با چاقی مثل دیابت موثر است، ممکن دوز مصرفی داروها برای کنترل علائم یا درمان بیماری‌هایی که قبل از جراحی داشته‌اید کاهش یابد.

مراقبت‌های سلامتی لازم برای یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی یکی دیگر از اهداف انواع جراحی لاغری است. به‌همین‌دلیل اغلب علائم فشار خون بالا، دیابت و ریفلاکس معده طی چند روز پس از جراحی لاغری بهبود می‌یابند و در 30 روز اول، کنترل روزانه قند خون و فشار خون مهم است. در حقیقت، بسیاری از افراد بلافاصله پس از جراحی لاغری قادر به قطع کامل فشار خون و داروهای دیابت هستند. این مسئله می‌تواند حتی قبل از کاهش وزن اساسی در طی یک سال اتفاق بیفتد.

عوارض احتمالی در 30 روز اول بعد از جراحی لاغری

در 30 روز اول ممکن است مانند دیگر انواع جراحی با عوارض جانبی روبه‌رو شوید. به عنوان مثال معمولا به دلیل مصرف داروهای ضد درد و کم‌آبی بدن، یبوست عارضه‌ای شایع است که با افزایش مصرف مایعات رفع می‌شود. عفونت زخم از دیگر عوارض است که با رعایت بهداشت و اصول مراقبت از زخم می‌توانید از آن پیشگیری کنید. در صورت داشتن تب یا درد، قرمزی و ترشحات چرکی زخم، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن در یک ماه اول، چند بار در هفته دچار استفراغ شوید یا حس کنید غذا در مری شما گیر می‎کند. این عارضه معمولا در اثر خوردن غذای بیش‌ازحد است اما در صورت استفراغ مداوم باید با پزشک خود تماس بگیرید. به‌خصوص اگر در استفراغ یا مدفوع تیره‌رنگ شما خون دیده شود و همزمان احساس ضعف یا سبکی سر داشته باشید. این‌ها علائم عوارض احتمالی خونریزی داخلی از معده یا روده هستند و پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر انجام آندوسکوپی معده را توصیه کند.

سخن آخر

از ملاقات و پرسش مداوم از پزشک خود در یک ماه اول بعد از جراحی لاغری نترسید چراکه برهه حساسی است و باید در عین رعایت اصول مراقبتی عوارض آن را نیز جدی بگیرید.

آریتمی

آریتمی نوعی اختلال در قلب است که بر میزان یا ریتم ضربان قلب تأثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که تکانه‌های الکتریکی‌ تنظیم‌کننده ضربان قلب، به درستی وظیفه خود را انجام ندهند. همین موضوع باعث می‌شود ضربان قلب شما خیلی سریع (tachycardia)، خیلی کند (bradycardia) و یا خیلی نامنظم (fibrillation) باشد. تقریباً همه افراد حداقل یک بار در طول عمر خود ریتم غیرطبیعی قلب را تجربه خواهند کرد و به نوعی با آریتمی قلب روبه‌رو می‌شوند.

درست است که آریتمی شایع است، اما معمولاً بی‌خطر بوده و تنها در برخی موارد مشکل‌ساز می‌شود. هنگامی که آریتمی در جریان خون تداخل ایجاد کند، می‌تواند به مغز، ریه‌ها و سایر اندام‌های حیاتی بدن آسیب برساند. در این وضعیت اگر آریتمی درمان نشود، ممکن است زندگی شما را تهدید کند.

در اکثر مواقع آریتمی علائمی از خود بروز نمی‌دهند. با این حال می‌توان موارد زیر را از نشانه‌های رایج آریتمی به شمار آورد:

• احساس ایستادن ضربان قلب در مدت زمانی بسیار کوتاه

• لرزش در گردن یا قفسه سینه

• ضربان قلب سریع

• ضربان قلب آهسته یا نامنظم

در این موقعیت‌ها باید با پزشکان متخصص در این زمینه مشورت کنید تا آریتمی قلب شما تشخیص و درمان شود.

علاوه بر این ممکن است آریتمی با علائم جدی‌تری همراه شود که در صورت مشاهده آن‌ها باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. این علائم عبارتند از:

• درد قفسه سینه

• تنفس دشوار

• ضعف

• سرگیجه یا سبکی سر

• غش کردن

• خستگی

• عرق کردن

گرفتگی عروق و رگ‌های خونی

گرفتگی و تنگی عروق که از آن با عنوان تصلب شرایین نیز یاد می‌شود، یکی دیگر از بیماری‌های شایع قلبی است که در اثر تجمع پلاک بروز می‌کند.

سرخرگ‌ها گروهی از عروق خونی هستند که وظیفه انتقال اکسیژن و مواد مغذی را از قلب به سایر بخش‌های بدن بر عهده دارند. با افزایش سن، چربی‌ها، کلسترول و کلسیم می‌توانند در رگ‌های خونی جمع شده و باعث

به وجود آمدن پلاک شوند. تجمع این پلاک‌ها روند جریان خون در عروق را با مشکل مواجه می‌کند. این تجمع پلاک ممکن است در هر یک از شریان‌های بدن شما از جمله قلب، پاها و کلیه‌ها ایجاد شوند.  

بروز گرفتگی عروق می‌تواند منجر به کمبود خون و اکسیژن در بافت‌های مختلف بدن شود. از سوی دیگر، تکه‌های پلاک می‌توانند شکسته شده و باعث لخته شدن خون شوند. در این مواقع اگر درمان مؤثری به کار گرفته نشود، گرفتگی رگ‌های خونی منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و یا نارسایی قلبی می‌شود.

کاردیومیوپاتی

کاردیومیوپاتی یک بیماری پیشرونده میوکارد یا عضله قلب است. این بیماری در بیشتر موارد باعث ضعیف شدن عضله قلب می‌شود. در چنین حالتی قلب قادر نیست خون را به اندازه‌ای که باید به سایر قسمت‌های بدن برساند.

کاردیومیوپاتی انواع مختلفی دارد که توسط عوامل متعددی مانند بیماری عروق کرونر قلب یا داروهای خاص ایجاد می‌شوند. این بیماری می‌تواند منجر به بی‌نظمی ضربان قلب، نارسایی قلبی و مشکل دریچه قلب شود. در کاردیومیوپاتی درمان‌های پزشکی و مراقبت‌های بعد از آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند از نارسایی قلبی و سایر عوارض این بیماری جلوگیری کند.

بیماری‌های قلبی مادرزادی

بیماری‌های قلبی مادرزادی یا نقص مادرزادی قلب نوعی ناهنجاری قلبی است که از بدو تولد وجود دارد. این گروه از بیماری‌های قلبی می‌توانند در عملکرد رگ‌های خونی، دیواره‌ها و دریچه‌های قلب اختلال ایجاد کنند. طیف گسترده‌ای از بیماری های قلبی مادرزادی وجود دارد که هریک از آن‌ها ویژگی‌های مختص خود را دارند. این بیماری‌ها در برخی موارد حتی علائم خاصی ندارند اما گاهی اوقات می‌توانند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

خوشبختانه در دهه‌های گذشته و با پیشرفت درمان‌های پزشکی، تقریباً همه کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی مادرزادی از مرگ نجات یافته و تا سالیان سال به زندگی خود ادامه می‌دهند.

بیماری‌های عروق کرونر (CAD)

بیماری‌های عروق کرونر (CAD) یکی از رایج‌ترین بیماری‌های قلبی است .این بیماری باعث اختلال جریان خون در رگ‌هایی می‌شود که وظیفه خون‌رسانی به قلب را بر عهده دارند. شایع‌ترین علت CAD آسیب عروق و تجمع پلاک کلسترول در رگ‌های خونی است. این موضوع باعث گرفتگی رگ‌های خونی شده و فعالیت قلب را مختل می‌کند.

چهار شریان اصلی کرونر که در سطح قلب قرار دارند، اکسیژن و خون غنی از مواد مغذی را به قلب شما می‌رسانند. زمانی که یک یا چند شریان به طور جزئی یا کامل مسدود شوند، کاهش جریان خون دور از انتظار نیست.

قلب عضله‌ای است که وظیفه پمپاژ خون در بدن را بر عهده دارد. یک هر روز تقریباً 11300 لیتر خون را بدن شما به حرکت در می‌آورد. در پی بروز CAD و کاهش جریان خون، قلب نمی‌تواند به درستی وظایف خود را انجام دهد و همین موضوع باعث پیدا شدن بیماری‌های قلبی می‌شود.

عفونت‌های قلبی

عفونت‌های قلبی زمانی اتفاق می‌افتند که یک ماده تحریک‌کننده مانند باکتری، ویروس، انگل یا مواد شیمیایی به عضله قلب شما برسد. این عفونت می‌تواند باعث التهاب یا آسیب در پوشش داخلی قلب، دریچه‌ها، غشای خارجی یا خود عضله قلب شود. به طور کلی عفونت‌های قلبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• پریکاردیت تورم و تحریک پریکارد است. پریکارد غشای نازک کیسه مانندی است که قلب شما را احاطه کرده است. این بیماری معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شود اما طول عمر آن‌ها کوتاه بوده و برای مدت زمان طولانی باقی نمی‌ماند. پریکاردیت در اکثر مواقع خفیف است و به خودی خود بهبود می‌یابد؛ با این حال در موارد شدید ممکن است به دارو یا جراحی نیاز شود.

• آندوکاردیت عفونت دریچه‌ها یا پوشش داخلی قلب است. این عفونت می‌تواند به قلب شما آسیب برساند و باید سریعاً درمان شده تا از عوارض کشنده آن جلوگیری شود.

• میوکاردیت یک بیماری قلبی نادر است که با التهاب و آسیب به عضله قلب همراه است. این بیماری در اثر عفونت ویروسی یا پاسخ خود ایمنی خود را نشان می‌دهد.