دکتر علی امیراحمدی

پیش از انجام جراحی لاغری تا جای ممکن وزن کم کنید مطمئن باشید که اگر با دارودرمانی، رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی امکان کاهش وزن سریع شما فراهم باشد پزشک دستور انجام جراحی لاغری را نخواهد داد. اما نباید فراموش کنید که کاهش وزن اندک قبل از این جراحی در کاهش عوارض جانبی و تطابق سریع‌تر با تغییرات سبک زندگی ناشی از آن بسیار موثر است. درباره جراحی لاغری مناسب خود اطلاعات بیشتری کسب کنید توصیه می‌کنیم قبل از انجام جراحی لاغری درباره انواع آن و خطرات و مزایای هرکدام اطلاعات بیشتری کسب کنید. هم‌فکری نهایی شما با پزشک می‌تواند کمک زیادی به یافتن بهترین روش با توجه به شرایط بالینی شما کند. در نتیجه می‌توانید روشی با حداقل عوارض جانبی برای خود پیدا کنید. بعد از جراحی لاغری مایعات زیادی بنوشید بهتر است بدانید که کم‌آبی بدن یکی از رایج‌ترین عوارض این نوع جراحی است که در صورت عدم کنترل آن نیاز به بستری شدن در بیمارستان است. بنابراین حداقل تا سه ماه بعد از جراحی باید به روند نوشیدن 6 تا 8 فنجان آب (1.9 لیتر) در روز ادامه دهید. از پزشک خود درباره تغییرات رژیم غذایی بعد از جراحی لاغری سوال کنید شما بعد از جراحی لاغری بلافاصله نمی‌توانید به رژیم غذایی قبل خود بازگردید. تا یک ماه اول فقط باید مایعات و غذاهای صاف شده (مثل سوپ صاف شده) مصرف کنید و در ماه دوم و سوم می‌توانید علاوه‌بر مایعات به‌سراغ غذاهای میکس شده و نرم مانند انواع پوره بروید. معمولا هر وعده غذایی شامل یک سوم تا نیم فنجان غذای پخته و پوره شده است که بهتر است به‌آرامی و در طی 30 تا 60 دقیقه خورده شود. با توجه به اینکه حجم معده شما کوچکتر شده، بهتر است حجم وعده‌های غذایی خود را کم و در عوض فاصله بین وعده‌ها را کوتاه کنید. پزشک می‌تواند با توجه به نوع جراحی لاغری که انجام داده‌اید اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه در اختیار شما بگذارد. درصورتی‌که به این نوع رژیم غذایی پایبند نباشید، احتمالا اتساع بیش‌ازحد معده و نشت محتویات آن از لبه‌های منگنه شده، انسداد دهانه معده و بروز سندرم دامپینگ وجود دارد. در نتیجه ممکن است با علائمی مثل مشکل در بلعیدن، تهوع و استفراغ، تعریق، اسهال، تب، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس مواجه شوید که برای درمان نیاز به انجام لاپاراسکوپی اکتشافی یا جراحی ترمیمی است. اگر در ماه‌های اول پزشک برای شما داروی «اورسودیول» را تجویز کرده است، حتما برای پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا آن را مصرف کنید. ازآنجایی‌که مصرف غذاهای چرب خطر بروز سنگ صفرا را افزایش می‌دهند، حداقل در طی سه ماه اول حدود 5% از رژیم غذایی روزانه شما باید حاوی چربی و کربوهیدرات (قند) باشد. بقیه آن شامل میوه، سبزیجات و پروتئین است. ازآنجایی‌که میزان جذب معده بعد از جراحی لاغری کاهش می‌یابد، معمولا برای پیشگیری از کمبودهای تغذیه‌ای پزشک تا مدت طولانی مصرف مولتی‌ویتامین را توصیه می‌کند. حتما آن را مصرف کنید تا با عوارضی مثل کم‌خونی مواجه نشوید. بعد از جراحی لاغری باید شروع به فعالیت و انجام تمرینات ورزشی کنید شما علاوه‌براینکه باید بهداشت محل جراحی خود را به‌خوبی رعایت کنید تا احتمال عفونت آن به حداقل برسد، نیاز است تا روزهای اول شروع به پیاده‌روی آرام کنید. این کار احتمال بروز ترومبوز یا عارضه لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. به‌مرور پس از پایان دوران نقاهت، برای کمک به کاهش وزن سریع باید حداقل به مدت 12 تا 18 ماه به‌سراغ انجام تمرینات ورزشی مانند راه رفتن سریع، شنا و دوچرخه‌سواری تحت نظر پزشک بروید. سعی کنید به محل جراحی فشار نیاورید تا فتق ایجاد نشود و احتمال انسداد روده به حداقل برسد. درصورتی‌که نکات تغذیه‌ای و ورزشی ذکر شده را به‌خوبی اجرایی نکنید، ممکن است به‌جای کاهش وزن 2.5 تا 5 کیلو در هفته با استپ وزنی مواجه شوید. حتما بعد از جراحی لاغری تحت نظر یکی از اعضای خانواده خود و یک روانشناس باشید طبق تجربه، بعد از جراحی لاغری کسی باید به شما در انجام کارهای روزانه و نظارت بر نوع تغذیه و فعالیت‌های بدنی کمک کند. این مسئله تاثیر زیادی در کاهش عوارض جانبی احتمالی دارد. با توجه به اینکه بعد از جراحی لاغری عادات و سبک زندگی تغییر می‌کند، ممکن است این مسئله چالش‌برانگیز باعث بروز علائم افسردگی یا انزجار در بعضی از افراد شود. به‌همین‌دلیل مشورت با یک روانشناس برای رفع مشکلات روحی لازم است. سخن آخر با توجه به اینکه عوارض جراحی لاغری به‌واقع کمتر از عوارض جبران‌ناپذیر چاقی مانند خطر بروز بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان است؛ انجام جراحی لاغری برای افراد با شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر و یا افراد با BMI 35 تا 39 که به یک بیماری مرتبط با چاقی مبتلا هستند یک ضرورت است و می‌تواند در مدت زمان 12 تا 18 ماه باعث لاغری سریع و کاهش 50% از اضافه وزن بیمار شود. امیدواریم با توجه به راهکارهای ذکر شده، دیگر نگرانی از بایت عوارض احتمالی آن نداشته باشید!

تغییرات رژیم غذایی در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

رژیم غذایی در 30 روز اول بیشتر شامل دریافت پروتئین کافی برای حفظ توده عضلانی، هیدراته نگه داشتن بدن و استفاده از مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی است. به‌همین‌دلیل لازم است تا شما در طی 2 تا 3 هفته اول فقط با مایعات و غذاهای آبکی صاف شده مثل سوپ صاف شده، معده خود را پر کنید. با توجه به اینکه معده شما در اثر انواع جراحی لاغری (عمل بای پس معده، عمل اسلیو معده و حلقه‌گذاری معده) حجم کوچکتری پیدا کرده است، توصیه می‌کنیم حجم و فاصله بین وعده های غذایی خود را کوتاه کنید و روزانه 6 تا 8 فنجان مایعات (هر بار 30 تا 60 میلی‌لیتر) بنوشید تا دچار کم‌آبی نشوید. از طرفی رعایت این نوع رژیم غذایی کمک می‌کند تا بتوانید طی 6 هفته معده خود را آماده کنید تا به یک رژیم سالم و متعادل برگردد و به مرور با 2 تا 5 کیلوگرم کاهش وزن در هفته مواجه شوید. در طی دو ماه اول، بیشتر افراد به طور متوسط ??20? کاهش وزن اضافی دارند.

لزوم فعالیت بدنی در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

برای لاغری سریع بعد از جراحی لاغری، شما باید علاوه‌بر رعایت رژیم غذایی سالم به طور منظم ورزش کنید. به‌همین‌دلیل پزشک معمولا به شما یک برنامه تمرینی می‌دهد تا به تدریج بعد از دوره نقاهت آن‌ها را انجام دهید. این تمرینات اکثرا از نوع پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، باغبانی یا انجام کارهای خانه و شنا کردن هستند تا با افزایش ضربان قلب به کالری‌سوزی کمک کنند. در نهایت این شما هستید که باید نوع ورزش منظم خود را از میان این گزینه‌ها انتخاب کنید تا به واسطه علاقه به آن بیشتر پایبند باشید.

داروهای مصرفی برای یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

اصولا جراحی لاغری، نحوه مصرف داروهای مورد نیاز و نحوه جذب برخی داروها در بدن شما را نیز تغییر می‌دهد. به‌همین‌دلیل معمولا داروهای آهسته‌رهش یا روکش‌دار ممکن است بعد از جراحی اثری مشابه قبل روی بدن شما نداشته باشند. باید در یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی مصرف کنید. همچنین باید از مصرف آسپرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) خودداری کنید مگر اینکه پزشک خلاف این مورد را در صورت وجود بیماری‌های قلبی و عروقی تشخیص دهد. پزشک معمولاً برای چند ماه اول پس از جراحی لاغری مصرف یک نوع از داروهای مسدودکننده اسید معده را تجویز می‌کند. در کنار آن احتمال تجویز داروی اورسودیول (ursodiol) برای پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا نیز وجود دارد. این مشکل یک عارضه شایع است که در 50? بیماران بعد از جراحی لاغری رخ می‌دهد. ازآنجایی‌که جراحی لاغری در بهبود بیماری‌های مرتبط با چاقی مثل دیابت موثر است، ممکن دوز مصرفی داروها برای کنترل علائم یا درمان بیماری‌هایی که قبل از جراحی داشته‌اید کاهش یابد.

مراقبت‌های سلامتی لازم برای یک ماه ابتدایی بعد از جراحی لاغری

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی یکی دیگر از اهداف انواع جراحی لاغری است. به‌همین‌دلیل اغلب علائم فشار خون بالا، دیابت و ریفلاکس معده طی چند روز پس از جراحی لاغری بهبود می‌یابند و در 30 روز اول، کنترل روزانه قند خون و فشار خون مهم است. در حقیقت، بسیاری از افراد بلافاصله پس از جراحی لاغری قادر به قطع کامل فشار خون و داروهای دیابت هستند. این مسئله می‌تواند حتی قبل از کاهش وزن اساسی در طی یک سال اتفاق بیفتد.

عوارض احتمالی در 30 روز اول بعد از جراحی لاغری

در 30 روز اول ممکن است مانند دیگر انواع جراحی با عوارض جانبی روبه‌رو شوید. به عنوان مثال معمولا به دلیل مصرف داروهای ضد درد و کم‌آبی بدن، یبوست عارضه‌ای شایع است که با افزایش مصرف مایعات رفع می‌شود. عفونت زخم از دیگر عوارض است که با رعایت بهداشت و اصول مراقبت از زخم می‌توانید از آن پیشگیری کنید. در صورت داشتن تب یا درد، قرمزی و ترشحات چرکی زخم، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن در یک ماه اول، چند بار در هفته دچار استفراغ شوید یا حس کنید غذا در مری شما گیر می‎کند. این عارضه معمولا در اثر خوردن غذای بیش‌ازحد است اما در صورت استفراغ مداوم باید با پزشک خود تماس بگیرید. به‌خصوص اگر در استفراغ یا مدفوع تیره‌رنگ شما خون دیده شود و همزمان احساس ضعف یا سبکی سر داشته باشید. این‌ها علائم عوارض احتمالی خونریزی داخلی از معده یا روده هستند و پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر انجام آندوسکوپی معده را توصیه کند.

سخن آخر

از ملاقات و پرسش مداوم از پزشک خود در یک ماه اول بعد از جراحی لاغری نترسید چراکه برهه حساسی است و باید در عین رعایت اصول مراقبتی عوارض آن را نیز جدی بگیرید.

افراد خاصی هستند که پس از انجام جراحی چاقی با مشکلات جدی مواجه می شوند. این که بیمار تا چه میزان درگیر عوارض جراحی چاقی شود، بسته به انتخاب پزشک او دارد.

از جمله جدی ترین عوارضی که ممکن است بیمار پس از جراحی چاقی درگیر آن شود، باید به سندرم دامپینگ، هیپوگلیسمی و اسهال مزمن اشاره نماییم. از آنجایی که در روش جراحی لاغری و چاقی، بخشی از حجم معده برداشته می شود، بیمار ممکن است با عوارض جراحی چاقی مواجه شود. 

سندروم دامپینگ خود به میزان کافی برای بیمار خطرناک است. اما در کنار خود مشکلات دیگری را نیز به همراه می آورد که ممکن است بیمار را بیشتر به خطر اندازد. بالا رفتن سطح قند خون در بدن و افزایش ترشح انسولین در بدن، دو مشکلی هستند که بیمار پس از درگیر شدن به عارضه سندرم دامپینگ به آن مبتلا می شود.

مهمترین خطر جراحی لاغری طبق مطالعات چیست؟ 

یکی از مهمترین عوارض جراحی چاقی را می توانیم انسداد روده ها بیان کنیم. تقریبا بین 3 تا 9 درصد از بیمارانی که اقدام به انجام جراحی چاقی با روش بای پس معده می نمایند، با مشکل انسداد روده کوچک مواجه می شوند. این مشکل می تواند در قسمت فتق داخلی چسبندگی به وجود آورد. 

البته لازم به ذکر است که این عارضه نادر بوده و در کمتر بیماری رخ می دهد. اما از آنجایی که یکی از عوارض جراحی چاقی خطرناک به شمار می رود، بهتر است بیمار به سرعت پس از مشاهده این عارضه، به پزشک مراجعه کند. به طور کلی باید انسداد روده را یکی از نادرترین عوارضی به شمار آوریم که بیمار پس از جراحی چاقی به آن مبتلا می شود.